* Mù Cang Chải, mùa gặt

Mùa vàng Tây Bắc đẹp nhất từ giữa tháng 9 đến giữa tháng 10. Bắt đầu từ tuần cuối tháng 9 đến giữa tháng 10, Mù Cang Chải (huyện vùng cao của tỉnh Yên Bái) vào vụ gặt. Những ngày này, cung đường lên Tây Bắc dập dìu xe cộ nhằm hướng mùa vàng Mù Cang Chải, nơi có ruộng bậc thang đẹp nhất nước, là di sản quốc gia.

Ruộng bậc thang mâm xôi ở La Pán Tẩn (photo by DoNgoc)

Xe du lịch có thể vào đến trụ sở xã La Pán Tẩn. Xe máy có thể len lỏi đi theo những con đường đất sỏi ngoằn ngoèo trên lưng chừng đồi núi, trơn trượt nếu trời mưa, để đi vào các bản làng xa hơn, nơi khung cảnh ruộng bậc thang đẹp đến thảng thốt. Gía xe ôm từ trụ sở xã La Pán Tẩn qua Chế Cu Nha và đến một số ruộng mâm xôi sâu bên trong khoảng 150.000đ/khách. Nếu chỉ lên đển đỉnh đèo La Pán Tẩn rồi trở lại, chỉ khoảng 50.000đ/khách.
Không có gì thú vị hơn khi ngồi xe máy leo lên những con dốc cao 45 độ, một bên là vách núi, bên kia là thung lũng, vực sâu, xa hơn là rừng núi hùng vĩ, mây trắng bồng bềnh. Có những đoạn đường đất trơn trợt chỉ rộng một hai, mét sát mép vực, rất nguy hiểm nếu “sẩy” tay lái. Dân địa phương, nhất là các bác tài xe ôm là những chiến binh đường rừng thật sự với tài điều khiển con ngựa sắt được quấn xích bánh xe để vượt đường lầy trơn.

Thung lũng Tú Lệ, nơi có đặc sản gạo nếp nổi tiếng (photo by DoNgoc)

Từ Hà Nội đi Mù Cang Chải khoảng 280km. Nếu đi theo đường quốc lộ 32, trước khi qua đèo Khau Phạ, bạn có thể ghé Tú Lệ chiêm ngưỡng mùa lúa chín. Nơi đây nổi tiếng với đặc sản gạo nếp thơm ngon mềm dẻo. Thung lũng Tú Lệ nằm giữa 3 ngọn núi Khau Phạ, Khau Thán và Khau Song thuộc lòng chảo Mường Lò (huyện Văn Chấn, giáp Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái). Con suối Mường Lùng uốn khúc quanh co, từ trên đèo nhìn xuống mềm mại như một dải lụa. Bản của người Thái với những nếp nhà sàn xinh xắn giữa thung lũng tươi tốt, yên bình. Từ đỉnh dốc Hai Bà Cháu nhìn xuống, thung lũng Tú Lệ mở ra một màu vàng mênh mông. Giữa màu vàng lúa chín là màu váy áo thổ cẩm điểm xuyết như những đốm hoa rực rỡ ngày mùa. Con suối Mường Lùng uốn khúc quanh co, từ trên đèo nhìn xuống mềm mại như một dải lụa. Bản của người Thái với những nếp nhà sàn xinh xắn giữa thung lũng tươi tốt, yên bình. Xa xa là mây núi chập trùng, khung cảnh thật hữu tình. Từ Tú Lệ đi vào khoảng 3 đến 5km, bạn có thể đến bản Lìm Mông, nơi ruộng bậc thang mùa lúa chín đẹp đến nao lòng bên những bản làng yên ả hiền hòa của người Thái và người H’Mông. 

Nếu đi theo đường cao tốc Nội Bài-Lào Cai, bạn có thể đi qua Sapa, vượt đèo Mã Pí Lèng, một trong tứ đại đèo lừng danh của Việt Nam để sang Mù Cang Chải. Nơi du khách đổ về nhiều nhất để thưởng thức vẻ đẹp của Tây Bắc mùa lúa chín là xã La Pán Tẩn, Chế Cu Nha và Dê Sủng Phìn. Những ngày cuối tháng 9, đầu tháng 10 này, thủ phủ Mù Cang Chải chật kín du khách, xe hơi, xe máy đủ loại. Đường vào La Pán Tẩn xe cộ xuôi ngược, thỉnh thoảng kẹt xe từng đoạn vì lượng xe, khách đổ về đây rất đông. Từ lưng đèo La Pán Tẩn nhìn xuống, thung lũng phía dưới như một thảm lúa vàng nhiều cung bậc. Màu lúa, màu váy áo thổ cẩm trên nền trời xanh mây trắng, rừng thẳm phía xa thật nên thơ, hùng vĩ. Những thảm ruộng bậc thang như những lượn sóng duyên dáng, mềm mại. Khắp các con đường nhỏ quanh co, các triền đồi đều có hình bóng du khách với máy ảnh trong tay, hào hứng thưởng lãm phong cảnh và sáng tác, chụp ảnh lưu niệm. Vừa ngắm vẻ đẹp mùa lúa chín trên những thửa ruộng bậc thang, du khách còn có thể tìm hiểu phong tục, tập quán canh tác của đồng bào Tây Bắc. Mỗi năm, Tây Bắc chỉ trồng được một vụ lúa ruộng bậc thang. Tháng 5 là mùa nước đổ, khi những cơn mưa mùa trút nước xuống từ các đỉnh núi đồi. Nước trời được dẫn vào ruộng bậc thang để gieo trồng vụ mới.

Dọc  theo  triền đồi  thoai thoải là những sóng lúa ruộng bậc thang uốn lượn, màu váy áo thổ cẩm điểm xuyết trên biển sóng lúa vàng thật hữu tình. Hai tuần đầu tháng 10, người dân Mù Cang Chải gặt lúa sau năm, sáu tháng đổ mồ hôi trên đồng ruộng. Mưa thuận gió hòa, sự cần mẫn, nỗ lực với từng vuông đất của dân làng đã được đền bù bằng mùa vàng bội thu. Cả gia đình thường ra ruộng gặt lúa từ sáng sớm, có khi gặt đổi công với những gia đình khác nếu lúa chín rộ. Vừa thưởng ngoạn cảnh đẹp, chụp ảnh mùa vàng, du khách cũng có thể len lỏi vào các bản xa để tìm hiểu đời sống người dân. Cuộc sống phát triển, đời sống đồng bào thiểu số khá hơn xưa rất nhiều. Đa số người dân thân thiện, sẵn sàng trò chuyện và chỉ dẫn du khách.

Mùa gặt ở Mù Cang Chải (photo by DoNgoc)

photo by DoNgoc

Mù Cang Chải, mùa lúa chín (photo by DoNgoc)

photo by DoNgoc

Và cũng thú vị không kém, ngoài thưởng lãm vẻ đẹp mùa lúa chín, bạn còn được thưởng thức những món ngon Tây Bắc đặc trưng: lợn cắp nách bảy món, gà đồi xào sả, măng rừng hầm xương, rượu táo mèo thơm ngon mềm môi…

Đỗ Ngọc