* Về quê

(Đăng tạp chí HTV 25/1/2015)

Má bạn nhắn "Tuần qua má gom được hơn kí lô nấm mối, cuối tuần tụi bay về má làm bánh xèo cho ăn". Cả đám háo hức rủ nhau về quê bạn ở miệt vườn Châu Thành, tỉnh Tiền Giang. 

Xe đi qua những xóm làng yên ả, cây cối xanh tươi. Những vườn sapoche, vú sữa trái chi chít cành. Con đường đất nhỏ vào nhà bạn lát những tấm đan vừa một xe máy đi. Một bên là nhà dân giữa vườn rộng, trồng đủ loại cây trái, nhiều nhất là dừa; một bên là con kênh lớn ven bờ trồng dừa nước. Lục bình lặng lẽ trôi, thỉnh thoảng có chiếc tắc ráng chạy qua, cuộn sóng vào bờ dập dềnh. Khung cảnh làng quê yên bình thong thả.

Má ơi, tụi con đã về đây! Bầy con gái ùa vào nhà bạn, ngôi nhà ba gian có hàng ba rộng, là nơi con cháu hội tụ về những ngày lễ, tết, cuối tuần. Cha mẹ bạn hồ hởi chào đón, hỏi han "Tụi con đi bộ vô nhà mệt không, để má chặt dừa xiêm uống đỡ khát". Ngồi dưới tàng cây mát rượi uống dừa tươi vừa bẻ trên cây, cả bọn xuýt xoa dừa xiêm, dừa lửa ngọt lành giữa thời sự thu hoạch của má "Lúc trước dừa được giá còn bán năm chục ngàn một chục, lóng rày giá rớt chỉ còn hai, ba chục ngàn một chục". Nhà có vài công vườn, chủ yếu trồng dừa, nguồn sống chính của hai người già tuổi bảy mươi, cả đời cặm cụi bươn chải nắng mưa ruộng vườn để nuôi bầy con vào đại học. Những giảng viên, kỹ sư, bác sĩ được sinh ra, lớn lên từ làng quê thanh bình này, từ tình thương yêu tảo tần hôm sớm của cha mẹ, những người nông dân miền Tây chơn chất.

Má lấy ra rổ nấm mối, lượm lặt, nâng niu từng cây nấm trắng xinh má tìm hái dọc theo mương nước vườn nhà. Nấm mối lành ngọt, nấu gì cũng ngon, ngon nhất là làm bánh xèo. Thỉnh thoảng, những hộp nấm mối được má gửi theo xe đò cho con gái ở thành phố dù "con nhỏ" có thể mua hàng chục lọai nấm được bao gói đẹp mắt trong siêu thị. Đời sống miệt vườn đơn giản, nhất là với hai người già. Lúa gặt từ mấy công ruộng trong đồng sâu đủ ăn quanh năm, dư ít gạo ngon thỉnh thoảng gửi cho mấy đứa con thành phố. Chỉ cần gạo khô mắm muối chủ lực, còn thì cá dưới mương, rau lá ngoài vườn, trên cây, hơn chục con gà thả vườn... quơ quào đâu cũng có thức ăn. Vậy mà, kiếm được ít nấm mối sau mưa, hái được nhiều rau tập tàng mé kinh, xoài vào mùa thu hoạch, nhãn chi chít cành, cha mẹ vẫn một lòng để dành cho sắp nhỏ về chơi. 

Bánh xèo nấm mối

Đám con gái tíu tít phụ má đổ bánh xèo, nhặt rau, làm gỏi gà bóp hoa chuối. Vài đứa khác theo cha bạn ra vườn hái bưởi, những trái bưởi da xanh gần 2 kg/ trái lúc lỉu trên cành. Thương lái quen vào tận vườn mua bưởi, cha xin lỗi nói có vài chục bưởi ngon để dành cho tụi nhỏ về chơi, có cái ăn và... chụp hình cho đẹp. Nguồn sống chính của hai ông bà già là dừa và bưởi. Vài cây nhãn, cóc, ổi, xoài... trồng thêm cho con cháu từ thành phố về chơi hưởng thú vui trèo cây, bẻ trái. Dường như với ông bà, tháng ngày nuôi dạy con cái nên người, là mùa vụ gian nan và gặt hái hạnh phúc nhất. Ông bà nhắc lại đứa con gái lớn da trắng tóc dài, những đứa con trai kỹ sư ngày nhỏ theo cha mẹ ra đồng bán mặt cho đất, bán lưng cho trời, còng lưng cấy lúa, bước thấp bước cao gánh lúa từ ruộng về nhà ngày mùa. Trời thương, những đứa con cùi cụi lớn, học hành giỏi dang đỗ đạt vẫn không quên cha mẹ, làng quê và gốc rơm rạ của mình.

Cô Hai da trắng tóc dài ra sau nhà gom gáo dừa khô vào nhóm bếp bắc trên ba cục gạch để nướng tôm càng xanh còn búng tanh tách. Tôm càng ướp muối ớt xanh nướng trên than gáo dừa thơm nức một góc vườn. Bữa trưa bày ra, bánh xèo nấm mối cuốn với tôm bạc hấp nước dừa, đọt xoài non, cải bẹ, lá cóc, đinh lăng. Gỏi gà, cháo gà nấu nấm... Đám con gái vừa ăn vừa tấm tắc, lần sau về má lại đổ bánh xèo cho tụi con ăn nghen má...

Ăn xong, đám con gái phụ má rửa chén. Gian bếp khang trang có đủ bồn rửa, nước vòi mà lần nào về chơi, cả đám cũng thích rửa rau rửa chén, hay làm cá làm gà ở sàn nước ngoài vườn, sát con mương. Đứa lấy gàu múc nước đổ lu, đứa rửa chén, úp chén. Vừa làm vừa đùa vui rộn một góc vườn. Má cười: "Mấy đứa con thương, xây cho cái bếp tiện nghi mà má vẫn thích ngồi rửa chén ngoài sàn nước, vẫn thích nấu bếp củi sau nhà. Mấy chục năm quen rồi, mà mùi củi lửa cũng gây nhớ à nghen"...

Chiều ra bờ kinh hái rau, lặng ngắm lục bình trôi, nghe tiếng hát tha thiết của nhạc sĩ Trần Tiến vang ra từ máy hát ngôi nhà kế bên "Ôi đoá hoa tím trôi liu riu, dòng sông nước chảy liu riu, anh thấy em nhỏ xíu, nhỏ xíu anh thương...". Rồi cũng đến lúc chia tay. Ba má sắp cho mỗi đứa một túi trái cây, bánh mứt đem về thành phố. Đưa đám con ra cổng, má cười mà giọng rưng rưng "Tết lại về chơi nha mấy đứa!". Đi xa rồi quay lại vẫn thấy má đứng nhìn theo.

Thương lắm miệt vườn...